Immaterieel (cultureel) erfgoed zijn gewoontes, kennis en praktijken van vandaag, die mensen hebben meegekregen en graag willen doorgeven aan toekomstige generaties. Immaterieel-erfgoedpraktijken evolueren doorheen de tijd en veranderen met ons mee.
Het zit in hoe we spelen en verhalen vertellen, in eetcultuur of dans en muziek, circus, carnaval, feesten en rituelen, in kweek- en landbouwtechnieken en in de vaardigheden van de vaklui die (weten hoe ze) dingen maken. Immaterieel erfgoed is van iedereen, en van alle tijden. Het zit ook overal: van Alveringem tot Mol of Zelzate, Antwerpen tot Hasselt en Brussel. Ingebed in de levendige (super)diversiteit aan mensen, culturele tradities en praktijken die onze samenleving rijk is. Van oud en jong, van hier en ginder, van de stad en de randstad, en in alle mogelijke mengvormen die erbij zijn gaan horen.
Beeld: Dries Theuwissen
IMMATERIEEL ERFGOED IS NIET TASTBAAR
Het zit in hoofden en handen van mensen. Je groeit er vanzelf mee op of je kiest er op een gegeven moment bewust voor. In elk geval vergt het oefening en vooral veel doen.
En natuurlijk bevat het ook tastbare elementen: geen parade zonder kostuums, geen vakman zonder atelier.
Beeld: Alain Meessen
IMMATERIEEL ERFGOED IS ER IN ALLE MATEN EN SOORTEN
Het kan van alles zijn.
Daarom wordt het vaak in deelverzamelingen, zogenaamde domeinen verdeeld. Ze gaan over vertellen en taalgebruik, muziek en podiumkunsten en rituelen, feesten of gebruiken. Ze vallen onder sport en spel, horen bij natuur en landbouw, of hebben iets te maken met eten en drinken. Of het is een ambacht, vakmanschap of techniek.
Of geen van dat alles. Of van alles iets.
Beeld: Koninklijke Jachthoornkring Jagermeesters van Sint-Hubertus Brasschaat v.z.w
IMMATERIEEL ERFGOED DOE JE NIET ALLEEN
Of je nu in een vereniging zit of alleen werkt, immaterieel erfgoed leeft in een groep. In erfgoedtermen heet dat een erfgoedgemeenschap.
Dat zijn de mensen die je erfgoedpraktijk een warm hart toedragen, er actief aan meedoen of die van aan de zijlijn supporteren. Bovendien geef je immaterieel erfgoed door aan anderen, omdat je het met zijn allen belangrijk vindt. Ook voor de toekomst.
KORTOM: IMMATERIEEL ERFGOED G/HEEFT ZIN!
Tradities, kennis en kunde zijn creatieve manieren om met de wereld en het (samen)leven om te gaan.
Om te tonen wie je bent en waar je voor staat. Om je uit te drukken, als groep of als persoon. Om het leven meer waard te maken, of gewoon mooier. Om te verbinden en te verrijken. En om met de wijsheid van wie voor ons kwam, nieuwe kennis en knowhow te creëren om de toekomst aan te gaan.
Gerelateerde vragen:
- Immaterieel erfgoed, wat is dat?
- Wat is immaterieel cultureel erfgoed?
- Wat is Intangible Cultural Heritage (ICH)?
- Wat is een immaterieel-erfgoedpraktijk?
- Wat is immaterieel werelderfgoed?
- Wat zijn vijf voorbeelden van immaterieel erfgoed?