De Vlaamse overheid startte in 2019 een Register van Inspirerende Voorbeelden op, waarmee ze inspirerende acties, projecten en programma's in de kijker zet die immaterieel erfgoed levendig houden in Vlaanderen.
De bedoeling is dat anderen inspiratie kunnen halen uit deze dynamische lijst. Immaterieel cultureel erfgoed is immers levend, vluchtig, niet-tastbaar erfgoed. Daarom is er bewuste actie nodig om deze praktijken levend te houden en door te geven aan toekomstige generaties. Dat noemen we borgen. Hoe we immaterieel erfgoed borgen, kunnen we leren van elkaar.
Om nieuwe inspirerende voorbeelden op het Register te plaatsen, lanceert het Departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse overheid elk najaar een oproep naar het brede publiek en de cultureel-erfgoedsector om voorbeelden te nomineren via immaterieelerfgoed.be. Een expertencommissie beoordeelt de nominaties en adviseert de minister van Cultuur, die beslist welke inspirerende voorbeelden op het Register komen in het daaropvolgende jaar.
De nieuw erkende inspirerende voorbeelden worden telkens voor een periode van drie jaar in het Register opgenomen.
Meer informatie vind je hier.
UNESCO's 'Register of Good Safeguarding Practices'
In het kader van de UNESCO 2003 Conventie bestaat er internationaal ook het Register of Good Safeguarding Practices (Register van Goede Borgingspraktijken). Praktijken die door UNESCO op het Register geplaatst worden, gelden als uitstekende, internationale voorbeelden van manieren waarop immaterieel cultureel erfgoed wordt geborgd. Zo helpt het UNESCO Register lidstaten om ervaringen uit te wisselen en te delen hoe zij het hoofd bieden aan uitdagingen bij de overdracht van hun levend erfgoed aan de volgende generatie.
De doelstellingen van het Vlaamse Register zijn verwant aan die van het UNESCO Register. UNESCO legt bijkomend echter een grote nadruk op de aangetoonde effectiviteit van de praktijk en op de internationale deelbaarheid ervan. Zo ligt de focus op methoden en benaderingen die eenvoudig kunnen worden aangepast aan andere omstandigheden, inclusief in ontwikkelingslanden.
Sinds 2009 werden een twintigtal praktijken geselecteerd voor het UNESCO Register. Op basis van voorstellen van de lidstaten, selecteert en promoot het Comité elk jaar programma's, projecten en activiteiten die het beste de beginselen en doelstellingen van het verdrag weerspiegelen. Hiervoor hanteert het Comité de criteria uit de operationele richtlijnen (I.3) van de Conventie.
Er staan twee praktijken uit Vlaanderen op het UNESCO Register van Goede Borgingspraktijken:
- het programma rond Ludodiversiteit om traditionele sporten en spelen in Vlaanderen te borgen
- het programma voor het borgen van de Beiaardcultuur.