De Inventaris en het Register dragen elk op hun eigen manier bij aan een bloeiende praktijk rond het borgen van immaterieel cultureel erfgoed in Vlaanderen. De Inventaris Vlaanderen brengt het immaterieel cultureel erfgoed in kaart, alsook de betrokken erfgoedgemeenschappen die zich inzetten voor dit erfgoed. Het Register brengt dan weer inspirerende voorbeelden rond het borgen van immaterieel erfgoed in beeld, en focust zo vooral op interessante werkvormen en methodes die ook voor anderen inspirerend kunnen zijn.
De Inventaris Vlaanderen is een groeiend overzicht van immaterieel erfgoed waar in Vlaanderen duurzaam zorg voor gedragen wordt. Om immaterieel erfgoed op de Inventaris erkend te zien, dient een erfgoedgemeenschap zelf een aanvraag in.
De Inventaris geeft onder meer informatie over:
- het erfgoed en de betekenis van het erfgoed voor de betrokkenen
- de betrokken erfgoedgemeenschappen
- de maatregelen die genomen worden om met het erfgoed om te gaan en het door te geven
- de experten die, in overleg met de gemeenschap, ondersteuning verlenen en begeleiden.
Deze Inventaris Vlaanderen is opgestart in 2008 en kadert binnen de uitvoering van de UNESCO 2003 Conventie voor het borgen van immaterieel cultureel erfgoed. Alle lidstaten van de Conventie zijn immers verplicht om het immaterieel erfgoed dat leeft binnen hun grenzen te inventariseren. Als een lidstaat immaterieel erfgoed wil voordragen voor de UNESCO Representatieve Lijst, moet de praktijk eerst op de Inventaris van de indienende lidstaat staan.
Sinds 2019 heeft de Vlaamse overheid bijkomend ook een Register van Inspirerende Voorbeelden opgestart. Daarmee wil het inspirerende acties, projecten en programma's in de kijker zetten die immaterieel erfgoed levendig houden in Vlaanderen. Die acties en programma's kunnen door allerlei spelers getrokken worden: door de erfgoedgemeenschappen zelf, maar ook door een museum of archief, een lokaal bestuur, een sociaal-culturele organisatie of nog vele anderen. De bedoeling van het Register is dat anderen inspiratie kunnen halen uit deze dynamische lijst.
Iedereen kan inspirerende voorbeelden nomineren voor het Register via immaterieelerfgoed.be. Nieuw erkende inspirerende voorbeelden verschijnen telkens voor een periode van drie jaar op het Register.
In het officiële Reglement van de Inventaris Vlaanderen van het immaterieel cultureel erfgoed vind je beide instrumenten terug. Dit reglement omvat immers zowel een hoofdstuk met de procedure voor de Inventaris zelf, als een hoofdstuk over de procedure voor het Register.